Veelgemaakte fouten in het overnameproces

Uit onderzoek blijkt* dat tussen de 50% en 85% van de overnames geen waarde toevoegt voor de aandeelhouders. Dat klinkt zorgwekkend, maar als je snapt waarom deze overnames mislukken kun je veel leed voorkomen. In dit artikel gaan we in op 7 veelgemaakte fouten in het overnameproces.

Verschil in bedrijfscultuur

Bedrijfscultuur is cruciaal bij het slagen of falen van een overname. Volgens Society for Human Resource Management veroorzaken cultuurbotsingen 30% van de mislukte overnames. Daarom is het goed om te kijken naar de cultuur en kernwaarden van zowel de koper als het over te nemen bedrijf. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen? Zijn die verschillen te overbruggen met een interne communicatiestrategie en aanpassing van het HR beleid? Of is het verstandiger om te zoeken naar een ander bedrijf?

In veel financiële analyses wordt de waarde van cultuur niet afzonderlijk bepaald. Het lijkt ongrijpbaar en daardoor niet meetbaar. De bedrijfscultuur krijgt zo te weinig aandacht.

Onrealistische prijs

Zoals eerder genoemd voegt een merendeel van de overnames geen waarde toe. Logischerwijs moet je dan ook kijken naar de onderbouwing van de prijs. Is het gebrek aan toegevoegde waarde te wijden aan een te hoge prijs?

Waarde is subjectief. Een onrealistische prijs wordt veelal niet veroorzaakt door foute rekensommen, maar eerder door niet-realiseerbare uitgangspunten en aannames. Als koper is het dan ook verstandig om een kritische adviseur in te schakelen die kijkt of de aannames kloppen, de uitgangspunten onderbouwd zijn met harde data en of er wel een goede analyse is gemaakt van de bedrijfscultuur.

Als verkopende partij kies je misschien het liefst voor een adviseur die een hoge koopsom in het vooruitzicht laat zien, maar het is veel belangrijker dat die prijsindicatie realistisch en goed onderbouwd is. Anders bestaat de kans dat kopende partijen afhaken na een grondige analyse naar het bedrijf.

Niet betrekken van je medewerkers

Mensen zijn complexe, emotionele wezens. Medewerkers willen wel veranderen, maar hebben vaak een afkeer voor veranderd worden. Deze afkeer wordt groter als er angst en onzekerheid ontstaan tijdens de overname van het bedrijf waar ze voor werken. Soms stappen ze zelfs over naar een ander bedrijf. Het fundament van de organisatie valt dan weg. Zonder medewerkers heb je immers wel een bedrijfspand en apparatuur, maar geen organisatie om winst te maken.

Daarom is het belangrijk om de weerstand tegen verandering te minimaliseren. Elke fase van de overname moet begrepen worden en de medewerkers moeten zich herkennen in de toekomstvisie van het bedrijf. Alleen dan zorg je ervoor dat je medewerkers tevreden en betrokken blijven.

Gelukkige medewerkers zijn productiever en voelen zich meer verbonden met het bedrijf. Ze werken harder en zorgen voor een betere klantbeleving. Kortom: ze zorgen voor meer winst. En laat die winst nou net de basis zijn voor de koopsom.

Gebrek aan strategie

Het moet voor een koper helder zijn waarom hij of zij het bedrijf overneemt. Er moet een heldere strategie achter zitten met (SMART)doelstellingen. Deze strategie moet passen bij het over te nemen bedrijf. Er mogen geen compromissen gesloten worden om het bedrijf aan te laten sluiten op de strategie. Het past simpelweg wel of niet.

Deze ‘logica’ wordt vaak achterwege gelaten, omdat de koper het bedrijf te graag wil overnemen. Het gebrek aan strategie is dan ook een van de veelgemaakte fouten in het overnameproces. De koper focust zich op kortetermijndoelen die gebaseerd zijn op motieven als eigenbelang, reeds gemaakte kosten of de angst dat een concurrent het bedrijf overneemt.

Hockeystick­prognoses

Verkopers laten vaak een hockeystickprognose zien van de toekomstige omzetgroei. Hierbij schetsen ze een te rooskleurig beeld van een snelle stijging. Zo’n prognose is onrealistisch en maakt de verkoper ongeloofwaardig. Kopers krijgen argwaan, brengen een extra laag bod uit of lopen zelfs weg. Het omgekeerde is gelukkig ook het geval. Als verkopers prognoses goed kunnen onderbouwen met harde cijfers, zijn kopers vaak bereid om een hogere prijs voor de onderneming te betalen.

Slecht voorbereid Due Diligence

Het Due Diligence onderzoek vormt een belangrijke stap in het overnameproces. Als de verkoper het proces slecht voorbereid, is de kans groot dat een overname niet doorgaat. In de voorfase presenteert de verkoper veel te optimistische cijfers. Tijdens het Due Diligence onderzoek achterhaalt de koper de waarheid. De koper stelt veel vragen en is argwanend als documenten bijvoorbeeld niet ondertekend zijn of afspraken zijn aangepast zonder schriftelijke vastlegging.

Dit soort problemen kunnen veelal voorkomen worden door een Vendor Due Diligence. Hierbij voert de verkoper alvast zelf een onderzoek uit en bereidt zich goed voor. De slaagkans van de overname is dan een stuk groter. Eerder beantwoordden we al de negen meest gestelde vragen over Due Diligence.

Het sluiten van de deal zien als afronding

Het sluiten van de deal voelt als het bereiken van de finishlijn. Champagne vloeit en iedereen zakt voldaan onderuit. Voor de verkoper is het misschien de afsluiting, maar voor de koper slechts het begin.

Na de overname start een stressvolle periode. BrightOrange trakteert de koper daarom liever op koffie dan op champagne. De voorspellingen en aannames van voor de overname worden op de proef gesteld en moeten nu worden waargemaakt. Het management van de koper moet alles uit de kast trekken om de werknemers, klanten, leveranciers en andere belangrijke stakeholders te overtuigen van de voordelen van de overname. En die voordelen moeten ook daadwerkelijk gerealiseerd worden.

Meer informatie of advies?

In dit artikel hebben we u een kijkje gegeven in de 7 veelgemaakte fouten in het overnameproces en hoe die voorkomen kunnen worden. BrightOrange helpt u graag bij het overnemen of verkopen van een bedrijf. Dankzij onze jarenlange ervaring weten we waar de valkuilen liggen in het proces en hoe je die voorkomt. Neem gerust vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie of advies.

Bronvermelding

*  Onderzoeksinstellingen als Bain Company, KPMG, Harvard, EY en Deloitte hebben onderzoek gedaan naar de toegevoegde waarde van overnames.